Najpopularniejsze gatunki stali

Stal wytwarza się ze stopów żelaza i węgla, a niekiedy również z domieszek innych pierwiastków. Dodatki te nadają stali określonych właściwości fizykochemicznych i w zależności od ich proporcji, materiał może mieć różne przeznaczenie. Parametry użytkowe stali zależą też od procesu obróbki cieplnej danego stopu. W artykule opisujemy gatunki stali według podziału na ich zastosowanie. 

Stal konstrukcyjna 

Ten typy stali przeznaczony jest do pracy w ekstremalnych warunkach termicznych i atmosferycznych. Wyróżnia się wysoką odpornością na duże obciążenia i bardzo dobrze znosi obróbkę cieplną. Wykorzystywany jest głównie do produkcji elementów maszyn i urządzeń oraz jak wskazuje nazwa – do budowy różnego rodzaju konstrukcji. Ze względu na skład chemiczny, stal konstrukcyjną dzieli się na:

• stal stopową: składa się tylko z węgla i żelaza;
• stal niestopową: oprócz podstawowych pierwiastków zawiera również domieszki m.in. manganu, niklu, ołowiu czy miedzi. 

Stal konstrukcyjna dzieli się również na wiele innych typów, na przykład:

• stal do nawęglania;
• stal do azotowania;
• stal sprężynową;
• stal na łożyska toczne. 

Stal narzędziowa

Stal narzędziowa zawiera stosunkowo dużo węgla, dzięki czemu zyskuje wyjątkową twardość i odporność na ścieranie. Te właściwości czynią ja doskonałym materiałem do wytwarzania przyrządów pomiarowych, narzędzi do obróbki skrawaniem czy obróbki plastycznej. Zaletą tego gatunku stali jest niska wrażliwość na przegrzanie, co sprawia, że nie odkształca się pod wpływem wysokich temperatur, nawet podczas długotrwałego użytkowania. Podobnie jak stal konstrukcyjna, stal narzędziowa również dzieli się na kolejne podtypy, takie jak:

• stal do pracy na zimno;
• stal do pracy na gorąco;
• stal szybkotnąca.

Ma zastosowanie m.in. do nadawania kształtu metalom, jak również tworzywom sztucznym czy szkle w hutach. Stal narzędziową można zamówić w firmie produkującej wyroby hutnicze – Rostal. 

Stal specjalna 

Jak sugeruje nazwa, to gatunek stali do zadań specjalnych. Wysoka zawartość dodatków stopowych w ściśle określonych proporcjach nadaje surowcowi specyficznych właściwości. Proces wytwarzania, a dokładnie obróbka termiczna, jest w tym przypadku znacznie bardziej skomplikowana, w porównaniu do innych rodzajów stali. Wyróżnia się następujące rodzaje stali specjalnej:

• stal kwasoodporna; 
• stal nierdzewna;
• stal magnetyczna;
• stal odporna na zużycie. 

To tylko niektóre z wyrobów tego typu dostępnych na rynku. Ich właściwości fizykochemiczne różnią się w zależności od zastosowanej domieszki pierwiastków.