Gatunki stali wykorzystywane w budownictwie

Ze względu na właściwości mechaniczne i dużą różnorodność gatunkową stal jest najczęściej stosowanym w budownictwie stopem żelaza. Na właściwości fizyczne poszczególnych gatunków stali, a co za tym idzie – na możliwości ich wykorzystania –  wpływa skład chemiczny stopu oraz metoda jego wytwarzania. Które gatunki stali znajdują najszersze zastosowanie w przemyśle budowlanym?

Czym różnią się gatunki stali?

Podstawą rozróżnienia poszczególnych gatunków stali jest jej skład chemiczny, który nie wpływa na właściwości fizyczne metalu – każda stal ma taką samą masę objętościową, moduł sprężystości poprzecznej i podłużnej oraz współczynnik rozszerzalności cieplnej liniowej. Skład i sposób obróbki stopu wpływają natomiast na właściwości mechaniczne stali: wytrzymałość, twardość, spawalność, udarność, kowalność, ścieralność i odporność na oddziaływanie agresywnych czynników środowiskowych. Dla zastosowań w budownictwie najważniejszą cechą stali jest wytrzymałość, ze szczególnym naciskiem na wytrzymałość doraźną i granicę plastyczności. Najlepsze właściwości wytrzymałościowe wykazują stale niskostopowe o podwyższonej odporności na korozję.

Stale konstrukcyjne ogólnego przeznaczenia

Niestopowe (niskowęglowe) stale zwykłej jakości i ogólnego przeznaczenia są stosowane w budownictwie najczęściej – zwykle w stanie surowym, rzadziej znormalizowanym. Na znak gatunku składają się litery St oraz liczba porządkowa (np. St3, St4). Stale niestopowe przeznaczone na konstrukcje spawane w oznaczeniu mają dodatkowo literę S (np. St0S), a stopy z dodatkiem miedzi – Cu. Gatunki o podwyższonych wymaganiach jakościowych oznaczane są dodatkowo literą V lub W (St3W). Litera X (St3SX) oznacza stal uspokojoną, a Y półuspokojoną (StSCuY). Jak mówi ekspert z hurtowni stali Presto Stal:

–  Gatunki stali podstawowych powstają w ogólnie stosowanych procesach stalowniczych. Dla takich stali określa się wyłącznie zawartość krzemu i manganu oraz graniczne wartości węgla, siarki i fosforu. Do tej klasy zalicza się stale miękkie na blachy walcowane na gorąco lub na zimno oraz stale do wyrobu drutu.

Stale niskostopowe o podwyższonej wytrzymałości

Tego typu stale wykorzystywane są w konstrukcjach budowlanych i mostach, a produkuje się z nich pręty i siatki zbrojeniowe, rury ciśnieniowe oraz blachy na zbiorniki. Charakteryzują się lepszymi własnościami mechanicznymi od stali węglowych bez dodatkowej obróbki cieplnej. Stale niskostopowe o podwyższonej wytrzymałości zawierają niewielkie dodatki składników stopowych; oznaczane są znakami 09G2, 18G2A, 09G2Cu, 18G2ACu, 15GA, 18G2ANb, 15G2ANb, 18G2AV, 15G2ANNb, 18G2AVCu, 18G2.

Stale niestopowe jakościowe w budownictwie

Do tej grupy zaliczamy węglowe stale konstrukcyjne o konkretnym, określonym z góry przeznaczeniu. Ich skład różni się od składu stopów podstawowych, ponieważ muszą one zapewniać szczególne własności użytkowe. Mogą też wykazywać wyższe lub niższe własności mechaniczne w porównaniu do stali podstawowych o zbliżonym składzie chemicznym. Wśród nich znajdziemy m.in. stale do wyrobu rur, stale do wyrobu drutu (wysokiej czystości), stale do budowy mostów.