Badania radiograficzne. Podstawowe informacje

Badania radiograficzne stanowią rodzaj badań nieniszczących różnego rodzaju urządzeń oraz konstrukcji. Mają one na celu dostarczenie informacji o właściwościach materiału, nie wpływając jednocześnie na jego właściwości strukturalne i powierzchniowe. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej tego typu metodom badawczym oraz sposobom ich zastosowania.

Badania nieniszczące

Dzięki badaniom nieniszczącym, do których zaliczamy badania radiograficzne, możliwe staje się wykrywanie oraz ocena wad i nieciągłości materiału.

Do tego typu badań, oprócz wyżej wymienionych, zaliczamy:

• badania wizualne (VT),
• badania endoskopowe,
• badania penetracyjne,
• badania magnetyczno-proszkowe,
• badania ultradźwiękowe,
• badania prądami wirowymi.

Badania radiograficzne

Tego typu badania umożliwiają wykrywanie zarówno wewnętrznych, jak i powierzchniowych oraz podpowierzchniowych nieciągłości obiektu.

Polegają one na naświetlaniu obiektów promieniowaniem jonizującym, czyli rentgenowskim (X) lub γ (gamma), otrzymywanym ze sztucznych źródeł izotopowych. – Wyjaśnia specjalista z Centrum Badawczo-Rozwojowe Palab. - Następnie dokonuje się rejestracji obrazu prześwietlanego obiektu na kliszy radiograficznej lub, dzięki współczesnej technice, w postaci cyfrowej.

Badania radiograficzne najczęściej stosuje się podczas kontroli złączy spawanych i zgrzewanych, odlewów oraz odkuwek. Badanie takie wykryje także nieprawidłowości konstrukcji rur, wlewków oraz kęsisk. Dzięki niemu możliwe jest również zbadanie wszystkich metali oraz ich stopów. Za pomocą techniki radiograficznej wykryć można różnice grubości wynoszące nawet do 2 %.

Badanie wizualne

Badanie wizualne z kolei to badanie wstępne, polegające na bezpośrednim wykryciu oraz ocenie nieciągłości, które można zaobserwować na powierzchni obiektu. Narząd wzroku wspomagany jest optyką, czyli zestawem lusterek, lupą, peryskopem, endoskopem czy wideoskopem.

Dzięki badaniom wizualnym możliwe jest wykrycie dużych nieciągłości powierzchniowych, takich jak wklęśnięcia, podtopienia, braki przetopu, pęknięcia kuźnicze, hartownicze czy spawalnicze. W ich trakcie unaoczniają się również wady kształtu badanego obiektu: korozja, porowatość, odkształcenia kątowe. Badanie wizualne stosuje się najczęściej podczas badania części statków, samolotów i pomp.